به گزارش مهر، مهارت فرش دستباف کاشان به ثبت جهانی رسیده اما این شهرستان هنوز از وجود یک نمایشگاه دائمی فرش محروم است و تنها دو هزار و ۳۰۰ بافنده فرش دستباف در کاشان تحت پوشش بیمه قالیبافی هستند که این میزان تنها ۱۰ درصد از فعالان این عرصه صنایع‌دستی را در برمی‌گیرد.
فرش دستباف کاشان رقیب سرسخت فرش ماشینی
امیرحسین چیت‌سازیان استاد گروه فرش دانشگاه کاشان با بیان اینکه تولید فرش‌های دستباف معمولی به‌شدت کاهش پیداکرده است، افزود: ایران تا سال‌های ۷۵ و ۷۶ بازار فرش دستباف خوبی در کشورهای اروپایی و آمریکایی داشت به‌نحوی‌که حتی به‌صورت مستقیم فرش را صادر می‌کردند اما با ظهور رقبایی از کشورهای پاکستان، هندوستان، چین و افغانستان مشکلاتی به وجود آمد. او با بیان اینکه فرش نفیس دستباف کاشان هنوز در کشورهای خارجی بازار خود را دارد، ابراز داشت: باوجوداین بازار، کشور ترکیه در حوزه فرش نفیس دستباف با ایران به رقابت پرداخت به‌نحوی‌که این کشور در نقاطی که ایران امکان حضور و فروش محصولات را ندارد، حضور پیداکرده و با کشور ما در این حوزه به رقابت می‌پردازد. چیت‌سازیان با بیان اینکه بخشی از نقشه‌های فرش کاشان مربوط به منطقه جوشقان و اطراف آن است، اظهار داشت: ازآنجاکه نقشه‌های این منطقه شکسته و نسبت به نقشه‌های گردان کاشان باقیمت کمتری به فروش می‌رسید، فرش‌های جوشقان جایگزین فرش‌های دستباف کاشان شده و تأثیری بر افول این هنر فاخر می‌گذارند. او با بیان اینکه امروزه فرش نفیس دستباف کاشان مخاطبان و مشتریان ویژه‌ای دارد، افزود: امروزه بافندگان فرش نفیس دستباف کاشان سراسر ذوق و هنر خود را در بافت فرش‌ها به کار می‌بندند و برای تاجران این فرش‌های نفیس را می‌بافند و آنان نیز به کشورهای اروپایی، آمریکایی، هند و برخی کشورهای عربی همچون لبنان صادر می‌کنند. استاد گروه فرش دانشگاه کاشان با بیان اینکه برخی از فرش‌های دستباف کاشان کاملا ارگانیک و برخی دیگر از فرش‌های دستباف با رنگ‌های شیمیایی بافته می‌شود، ابراز داشت: ازآنجاکه قیمت تمام‌شده فرش‌های کاشان با فرش‌های بافته‌شده در سایر کشورها به دلیل وجود نیروی کار ارزان بالاتر است، فروش فرش دستباف کاشان نیز تحت‌الشعاع قرارگرفته است و بر همین اساس باید بر روی بازار داخلی تمرکز بیشتری داشته باشیم و تبلیغات در این زمینه نقش بسزایی دارد.
بافندگان فرش دستباف نمی‌توانند بر روی درآمد بافندگی حساب باز کنند
رئیس اتاق بازرگانی کاشان با بیان اینکه تمام کشورهایی که درآمد سرانه آن‌ها از حدی عبور می‌کند، صنایع کم بازده خود را جمع‌آوری می‌کند، اظهار داشت: استقبال از فرش دستباف کاشان در بخشی از تاریخ خوب و در بخشی دیگر نیز از آن استقبال نشده است به‌نحوی‌که در مناطقی که بیکاری در آن زیاد و سطح رفاه اجتماعی نیز پایین بوده استقبال از بافت فرش دستباف به‌خوبی صورت گرفته است اما در مناطقی که میزان بیکاری در آنجا پایین و رفاه اجتماعی نیز بالا است، استقبال کمتری از بافت فرش دستباف صورت گرفته است. محمود تولایی با بیان اینکه با توجه به پایین بودن نرخ بیکاری در کاشان مردم منطقه کاشان نسبت به گذشته استقبال کمتری از بافت فرش دستباف دارند، افزود: افراد زمانی به بافت فرش دستباف تمایل نشان می‌دهند که بتوانند بر روی درآمد آن حساب باز کنند و به‌وسیله آن امورات زندگی خود را بگذرانند اما متأسفانه امروز این موضوع امکان‌پذیر نیست درحالی‌که کاشان در فرش دستباف پیشینه تاریخی دارد اما بخشی از قسمت‌های آن دچار غفلت شده است. او با بیان اینکه مزیتی که منطقه کاشان نسبت به سایر مناطق دارد تولید دستگاه‌ها و مواد موردنیاز فرش دستباف در منطقه است، ابراز داشت: پشم‌ریسی، رنگرزی و غیره کارگاه‌هایی بود که کاشان در قدیم از آن‌ها بهره‌مند بود به‌نحوی‌که نیاز کشور را تأمین می‌کرد اما متأسفانه به‌مرورزمان دچار غفلت شده و به دست فراموشی سپرده‌شده است و این رونق تا به حدی بود که کاشانی‌ها در سایر مناطق کشور نیز حضور داشتند و مشغول کار بودند. تولایی با بیان اینکه متأسفانه آمار دقیقی از صادرات فرش دستباف کاشان نداریم، گفت: از زمانی که صنایع به منطقه کاشان ورود پیدا کرد بافت فرش دستباف نیز به‌مرور کمرنگ شد اما با این شرایط همچنان صنایع وابسته به فرش دستباف همچون ابریشم در این منطقه رونق دارد و بهترین رنگرزی کشور نیز در منطقه کاشان وجود دارد.
ورود فناوری‌های جدید به صنعت قالیبافی
نماینده مردم کاشان و آران و بیدگل در مجلس نیز با بیان اینکه شغل بانوان به‌خصوص در منطقه دارالمؤمنین کاشان و آران و بیدگل باید متناسب با شأن و منزلت آنان باشد، اظهار داشت: یکی از موضوعات مهم در این زمینه توسعه مشاغل خانگی به‌ویژه صنعت فرش دستبافت است که در این رابطه می‌توانیم با ورود و راه‌اندازی فناوری‌های جدید قالیبافی را به یک هنر اقتصادی و جذاب برای بانوان خانه‌دار تبدیل کنیم.
سید جواد ساداتی نژاد از آماده شدن طرح تحول صنعت فرش دستباف خبر داد و افزود: در این طرح سرعت بافت تا دو برابر افزایش پیدا می‌کند و همین امر می‌تواند فرش دستبافت را اقتصادی کند و این اقدامات به این دلیل است که فرش دستبافت شناسنامه و هویت منطقه ما است و کشورهایی مانند چین و هند به دنبال تسخیر آن هستند. او با بیان اینکه رونق صنعت فرش دستبافت می‌تواند مشکل اشتغال بانوان ما را در منطقه تا حد زیادی حل کند، ابراز داشت: در این روش می‌توان فرش‌های ریزبافت گران‌قیمت ابریشمی که قابلیت صادرات دارند تولید کرد به‌نحوی‌که استفاده از این طرح در صنعت قالیبافی باعث می‌شود از دار قالی سالم و استاندارد استفاده کنیم. ساداتی نژاد ضمن اشاره به جزئیات این طرح گفت: یک کامپیوتر متصل به دستگاه هوشمند در بالای دار قالی نصب می‌شود و در این روش نقشه‌خوانی توسط بافنده قالی حذف‌شده است و چله برای زدن گره توسط دستگاه بالای دار در اختیار بافنده قرار می‌گیرد بنابراین لازم نیست که بافنده انگشت خود را داخل چله کند و در این صورت سرعت و دقت بافت بیشتر می‌شود و بانوان دیگر نگران آسیب‌دیدگی انگشتان خود نیستند.
